Ik hoor zo vaak van ouders dat hun kinderen regelmatig 's nachts bij hen in bed liggen en kinderen die de hele avond uit hun kamer komen of vragen om een slokje water en weet ik niet wat allemaal, van baby's die na een half jaar nog 's nachts 'komen' en gevoed worden of alleen maar slapen in de aanwezigheid van moeder die naast het bed ligt en als een geoefende soldaat de kamer uit tijgert om kindlief niet wakker te maken (wat dan helaas toch weer gebeurt en dan begint het ritueel weer opnieuw). Ik hoor over vaders die op een matras in de woonkamer liggen of met oordoppen in. Over 'troostende' opmerkingen dat het vast wel over is als ze achttien jaar zijn en dat het er nu eenmaal bijhoort; die gebroken nachten.... Ik hoor het zo vaak, dat ik me afvraag of het bij ons wel allemaal goed gaat. Misschien mishandel ik mijn kinderen?
Laten we voorop stellen; uitzonderingen daargelaten. Er zijn kinderen met hechtingsproblemen of zieke kinderen en dan snap ik dat het soms wel eens anders ligt. Ik heb hier geen ervaring mee, alhoewel ik voorzichtig wil zeggen dat ik dan nog geloof dat ook hierin rust, reinheid en regelmaat van belang is. Het is niet gewoon als kinderen niet goed kan slapen. Dat wordt 't ook niet, mijns inziens. Maar ja, wat doe je eraan? Vandaag had ik het hierover met een vriendin. Bij deze mijn ongevraagde adviezen;
Om te beginnen vraag ik je om alle onzin in tijdschriften niet aan te nemen als waar. Om het beestje maar een naam te geven; ik verbaas me wel eens over het uitgangspunt van bladen als 'wij jonge ouders' enzo. Het is fijn om te weten dat andere ouders ook worstelen met het tandenpoetsprobleem of het 'staat-mijn-kind-weer-om-elf-uur-in-de-woonkamer-en-nu-dilemma'. Maar nogmaals, dat hoort er niet bij!
Ja, de eerste nacht dat Reint en ik alleen thuis waren met Lev was een soort estafetterace waar we nooit voor getraind hadden. Het is loei-spannend en uitputtend. Maar wat een voldaan gevoel hadden we toen de kraamverzorgster ons complimenteerde. Nacht twee. Ik ging er geloof ik twee keer uit (ik heb er zelfs ergens nog een overzichtje van). Nacht drie... hij kwam wel heel erg vaak. En Reint zei; 'Nu blijf je liggen. Hij heeft een schone luier, hij heeft net gedronken... er kan niets zijn.' We verbanden hem uit onze slaapkamer, zodat ik niet elk gesmak hoorde en ook niet voor de zoveelste keer hoefde te controleren of hij nog wel ademde. Voìla, meneer huilde nog geen vijf minuten en melde zich vroeg in de ochtend pas weer. Met de complimenten van de kraamverzorgster.
Vanaf die tijd hebben we hem laten liggen als hij even huilde en voedde ik hem in een vast ritme. Bij het consultatiebureau krijg je zo'n boekje, waarin staat hoe lang er tussen de voedingen mag zitten. (2 maanden 8 uur nachtslaap > vier maanden 10 uur > vanaf 5 maanden 12 uur) Als je je daaraan houdt, gaat het prima. Ja, ik heb liggen janken in mijn bed en vond mezelf een slechte moeder. Maar binnen die vijf minuten sliepen we allemaal. En Lev wist; 'Je kunt niet altijd je zin krijgen.' Zodra het 'mocht' sliep Lev de nachten door. Bij Leah Nore waren we wel getraind, maar die houdt iets langer aan met huilen. Na vijf minuten ga ik naar haar toe, trek het dekentje recht en sus haar geruststellend. Geen lamp aan, hoogstens het muziekdoosje aan en wegwezen.
Moet ik erbij zeggen dat Lev en Leah Nore al snel hun duim gevonden hadden om fijn op te sabbelen.
Leah Nore ligt er 's avond om half zeven in en Lev om half acht. Pas de volgende morgen om half acht, acht uur komen ze er weer uit. Ja dan zijn ze soms al een poosje wakker. En ja, ze slapen vaak ook niet meteen. Maar ze blijven in hun kamer en wij staan niet om de havenklap in de deuropening. Wat is onze truc? Hier wat stellingen;
Je kunt ze niet teveel verwennen. Daar ben ik het niet helemaal mee eens. Ik geloof dat liefde, tijd en aandacht onwijs belangrijk is. Ik heb een hele dag om hen daarvan te voorzien. Om hen te troosten, met ze te lachen en om hen de hele woonkamer te laten verbouwen. Prima. Maar 's nachts laden we allemaal ons batterijtje op en heeft niemand er werkelijk waar baat bij dat we wakker zijn. Ook 's nachts zijn er grenzen. Het is dezelfde 'nee' als bij het tweede koekje. Je kunt hoogstens even kijken als er zeer hysterisch gehuild wordt. Om de vijf minuten, als ze ouder zijn tien. Troost, laat kindlief bij voorkeur in bed liggen en doe ook vooral niet te felle lampen aan. Ze zouden er écht wakker van kunnen worden en dan heb je pas serieus een probleem. En ga daarna weg!
Het is zielig om hen te laten huilen. Hmmm... Ik pleit er niet voor om kinderen onbeperkt te laten huilen. Maar als er echt wat is, merk je dat wel. Een poepluier, een nare droom of wat dan ook.
Nog even terugkomend op dat 'leren' slapen. Vaak blijven baby's ongeveer op hetzelfde tijdstip wakker worden. Hoe komt dat? Daar is onderzoek naar gedaan. Nu blijkt dat er overgangen zitten in onze slaap. Volwassenen worden 's nachts ook nog wel eens wakker. Je draait je op je andere zijde, nestelt je en vaak val je dan weer in slaap. Baby's worden daar nog wakker van. Ze moeten zichzelf leren weer in slaap te vallen. Zeg nou zelf, het helpt dan toch niet als iemand je dan optilt en tegen je begint te lispelen in je oor? Geef je kind de tijd om weer in slaap te vallen. Lukt het niet, ga dan even kijken. Ook je dochter - lees Leah Nore - die meteen een fikse keel op zet; zo leer je een kind dat je niet bedient wordt als je zo driftig bent.
Iedereen wordt wakker. Kan gebeuren. Maar het is kiezen tussen een oplossing op lang termijn of korte termijn. Korte termijn; ik ga er nu alles aan doen om de boel stil te krijgen. Kind optillen of bij je in bed nemen, drinken geven of ernaast gaan liggen. Grote kans dat je de volgende nacht hetzelfde wacht. En de vele nachten die volgen.
Lange termijn. Laten huilen, na vijf minuten troosten enzovoorts... dat herhalen. Probeer de tussenpozen te verlengen. Twee á drie nachten, misschien een week liggen jij en je ganse huis te luisteren naar het gehuil. Grote kans dat het dan over is. Kies maar. Een weekje tenen krommen of nog maanden/jaren ploeteren. Grotere kinderen kun je ook best vermanend toespreken als fluisteren en een aai over de bol niet helpt.
Het gaat wel over als ze ouder zijn. O ja? Soms is het zo dat een kind zelf de draad oppakt. Maar er zijn er massa's die onrustige nachten hebben tot in lengte van jaren. En waarom zou je dat gespook willen, al was het voor 'slechts' de eerste drie jaar van hun leven?
Je geeft een signaal af op het moment dat je hier geen structuur in brengt. Je bent inconsequent. (Ik wil dat je gaat slapen in je eigen bed, maar...) Je verwacht niet dat wat je van je kind verlangt ook werkelijk gebeurt. Ik ben persoonlijk van mening dat het bed van vader en moeder ook echt van hen is. Zaterdagmorgen even stoeien is heus wel leuk en gezellig, maar mag je ook nog eens gewoon samen zijn. Wat dacht je van de gevolgen voor kinderen die 's nachts wakker zijn? En voor het humeur van de ouders, bijvoorbeeld? Zeg je dat ook als ze de koektrommel leeg jatten of je in het gezicht slaan; 'Gaat wel over?' Het gaat om de grens die je aangeeft. En niet te vergeten; ook in je eigen belang en dat van je partner en andere huisgenoten.
Van wakker liggen in je bed rust je ook uit. Eens! Lev slaapt echt niet altijd meteen. Hij heeft een zak met knuffels op zijn kamer en daar breek ik regelmatig mijn benen over, op de vroege morgen. Soms heeft hij zelfs de lamp aan en leest hij een boekje (met onze instemming). Even afkoelen voor hij slapen gaat. Prima. Het ligt misschien ook aan de manier waarop hij naar bed gaat; ruim van tevoren melden dat hij bijna naar bed gaat, activiteiten afbouwen, opruimen, wassen, tanden poetsen, naar het toilet, zingen en slapen. Tegenwoordig doet hij zelf de deur dicht. Als hij het te bont maakt stormt een van ons naar boven en moet hij zachtjes doen. Maar hij slaapt. De hele nacht. En pas als wij toestemming geven, mag hij zijn kamer uit.
Leah Nore zit regelmatig al op ons te wachten. Het dekbed eruit gegooid. Brede grijns. Ook goedemorgen.
Oudere kinderen, jongeren en volwassenen staren vaak voor het slapen gaan naar schermen. Wist je dat het licht invloed heeft op je hersenen? Je maakt je 'slaapstofje' niet aan. Dus; wat betreft het afbouwen van activiteiten; voor een rustige nacht moet je zorgen dat je al rustig bent. Geldt ook voor muziek bijvoorbeeld.
Er is nog wel meer over te zeggen, maar ik ben al erg lang aan het woord geweest. Waar bemoei ik me mee, hè? Ik bekommer me over jullie nachtrust, het is tenslotte vakantietijd. Voor de belangstellenden;
Pamela Druckerman schreef een fantastisch boek. Lees het eens. Vooral de hoofdstukken over leren eten en leren slapen. En die over het beleefd zijn enzo...
